Ciemne i jasne strony opalania - OpraMed Warszawa

SŁONECZNY PARADOKS

Alabastrowa cera, czy złota opalenizna – kanon piękna w dwóch skrajnych odsłonach a za każdą z postaw stoją rzesze zwolenników, a przede wszystkim zwolenniczek. Z jednej strony zakorzeniony głęboko w podświadomości odbiór smaganego promieniami słońca ciała, jako przejaw niższego statusu społecznego i efekt wielogodzinnej pracy fizycznej (bądź marginalnej strefy o upodobaniach do napojów wysokoprocentowych),
z drugiej zaś – pamiątka zagranicznych wojaży, z których możliwość korzystania wskazuje na przynależność do wyższej klasy społecznej. Czy w dobie dzisiejszej paniki przed czerniakiem i innymi chorobami skóry definicja bezpiecznego opalania w ogóle istnieje?

I jak się ma do zbierającej plony popularności słonecznej królowej witalności – witaminy D? Prawdą jest, iż nawet nieznaczna ilość słońcapoprawia samopoczucie, stymuluje odporność, zwiększa siły witalne pośrednio wzmacniając ruchomość organizmu, ale przedawkowanie promieniowania ultrafioletowego może być przyczyną zaczerwień, podrażnień, poparzeń skóry, przyspieszonego starzenia (fotostarzenia), m.in. w wyniku wysuszania a uszkodzenia DNA w drodze mutacji zwiększają ryzyko powstania zmian skórnych (w tym nowotworów). Jak w każdej dziedzinie, zatem tak również w kwestii opalania obowiązuje sztampowa zasada Caroline Kepnes: „wszystko z umiarem”, ponieważ zarówno zupełny brak ekspozycji na słońce, jak i jej nadmiar nie jest wskazany.

DOSTĘPNE METODY „STRZASKANIA NA HEBAN”

Modna opalenizna stanowi trend czasów współczesnych (od lat 30.XX wieku) dla krajów Europy oraz Ameryki, natomiast mieszkańcy południowo-wschodnich państw azjatyckich pozostają wierni ideologii cery nieskazitelnej, jasnej, uznawanej wręcz w innych rejonach za anemiczną.
Uwzględniając poziom postępu technologicznego, sposoby opalania można podzielić na:

opalanie naturalne polegające na dłuższej ekspozycji na słońcu całego ciała lub poszczególnych jego partii (helioterapia);
opalanie sztuczne przy zastosowaniu: łóżek wyposażonych w lampy solaryjne oraz kabin (tub) stojących (aktynoterapie), natrysków, miejscowo stosowanych środków samoopalających, brązujących, aktywatorów opalania, itp.;
działania wspomagające uzyskanie lub utrwalenie opalenizny: farmako-,
fito- i dietoterapia.

Zobacz również: Badania krwi - jakie warto wykonać?

SŁONECZNA I PRZECIWSŁONECZNA FARMAKOTERAPIA

Od kilku lat wraz ze wzrastającą popularnością suplementów (o coraz szerszym zakresie życzeniowego działania - na prawie każdą dolegliwość przy powszechnych jednostkach chorobowych) dostępna jest coraz szersza gama wyrobów zawierających substancje naturalnie zmieniające koloryt skóry (beta-karoten, ksantaksantyna, astaksantyna), wspomagających produkcję melaniny (tyrozyna, miedź), wykazujących działanie przeciwoksydacyjne – osłaniające przed działaniem wolnych rodników (beta-karoten, witamina E, kurkumina), bądź uczestniczących w produkcji białek składowych skóry, m.in. kolagenu (witamina C).
Oprócz wyrobów medycznych pomocniczych w procesie opalania dostępna jest cała gama leków, których stosowanie wyklucza dłuższą ekspozycję na słońcu ze względu na rozległe skutki uboczne (fotouczulenia) w postaci przebarwień skóry (hiperpigmentacji), rumienia, swędzących wybroczyn, oparzeń słonecznych (fotodermatoz), pęcherzy, obrzęków, nadwrażliwości.

Mowa m.in. o niektórych pozycjach z następujących grup medykamentów:

pochodne tetracykliny,
pochodne fenotiazyny,
sulfonamidy,
leki hormonalne i antykoncepcyjne,
leki przeciwpadaczkowe,
leki przeciwcukrzycowe,
leki przeciwarytmiczne,
leki stosowane przy nadciśnieniu,
leki uspokajające i antydepresanty,
antybiotyki.

Każda osoba przyjmująca na stałe określone farmaceutyki powinna skonsultować z lekarzem występowanie ewentualnych oddziaływań, w tym interakcji ze słońcem.
Warto w tym miejscu dokładniej omówić wielokierunkowe działanie wspomnianej wcześniej witaminy D, której jednym z podstawowych źródeł jest właśnie zrównoważona ekspozycja
na słońce:

wspomaga odporność organizmu,
tłumi syndrom przewlekłego zmęczenia,
uczestniczy w regulacji działania ośrodka głodu i sytości,
wzmacnia kości i zęby ograniczając wystąpienie próchnicy, krzywicy u dzieci lub zmniejszając ryzyko osteomalacji, osteoporozy, złamań kości w wieku starszym,
łagodzi objawy związane z występowaniem depresji i innych zaburzeń układu nerwowego (m.in. chorób neurodegeneracyjnych),
wspomaga walkę z chorobami skóry (takimi jak: trądzik, toczeń, łupież, łuszczyca,
bielactwo, nadmierna suchość, wypadanie przydatków skóry),
zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy typu I,
redukuje zapadalność na niektóre nowotwory (np. nowotwór piersi, prostaty, płuc, tarczycy) oraz choroby przewodu pokarmowego (zapalne choroby jelit).

Zobacz również: Postanowienia noworoczne 2022: odchudzanie

FITOTERAPIA NA DRODZE ZŁOTEJ OPALENIZNY

Wśród dostępnych ziół, podobnie jak wśród powszechnie produkowanych medykamentów znajdują się pozycje wskazane i przeciwwskazane podczas ekspozycji słonecznej. W reakcje fotouczulające mogą wchodzić m.in.: dziurawiec, rumianek, nagietek, arcydzięgiel, skrzyp polny, bergamotka, czy barszcz Sosnowskiego. Niektóre z wymienionych to składniki popularnych herbatek, perfum, bądź występują w postaci pospolitych chwastów.

Które zioła natomiast wspomogą uzyskanie pożądanego kolorytu skóry? – Stosowane w formie toników lub kąpieli napary z czarnej herbaty, łusek cebuli, jak również odwary z kory dębu, czy liści orzecha włoskiego. Opalenizna to nie zawsze równomierny koloryt, ale i szpecące przebarwienia, których widoczność pomogą zniwelować naturalne peelingi z organicznymi kwasami owocowymi, wyciągi roślinne o właściwościach rozjaśniających, np. z rumianku, nagietka, mącznicy lekarskiej, oczaru wirginijskiego, przytuli, lukrecji, zielonej herbaty, domowe maski oraz toniki cytrusowo-ogórkowe, czy olejki np. z drzewa herbacianego.

DIETOTERAPIA JAKO NARZĘDZIE WSPOMAGAJĄCE FOTOTERAPIĘ

Rozpatrując dietoterapię w kontekście opalania należy uwzględnić następujące aspekty:

„pozasłoneczne” źródła witaminy D,
składniki odżywcze wspomagające uzyskanie pożądanego kolorytu skóry,
składniki odżywcze ochraniające skórę, niwelujące skutki nadmiernej ekspozycji na słońce.

Najlepsze dostępne źródła witaminy D w pożywieniu to:

ryby – np. pstrąg, węgorz, śledź, łosoś, makrela, halibut, karp, tuńczyk, dorsz, flądra,
algi morskie,
jaja,
mleko świeże i jego przetwory (w szczególności: sery dojrzewające, topione
i pleśniowe – przy dobrej tolerancji, śmietana o wysokiej zawartości tłuszczu, masło),
mięso (wołowina, wieprzowina – również wątroba wołowa i wieprzowa, drób),
oleje roślinne, wysokiej jakości tran,
grzyby (m.in. Pieczarki).

Wspomaganie aktywności słonecznej optymalnie zbilansowaną dietą to również dbałość o witaminy, składniki mineralne oraz inne substancje czynne przyspieszające efekt opalonej skóry oraz zapewniające barierę ochronną niwelującą niepożądane skutki w postaci nadmiernego wysuszenia, czy fotostarzenia.
Co zatem dostarczać do organizmu, by mieć pięknie opaloną o zdrowym wyglądzie skórę?

warzywa i owoce o żółto-pomarańczowo-czerwonym zabarwieniu – jako źródło wszelkich witamin antyoksydacyjnych, naturalnych barwników o silnej pigmentacji spożywane kilka razy dziennie wzmacniają naturalny koloryt powodując delikatne przyciemnienie, bądź zaróżowienie – szczególnie polecane to bogate w karotenoidy marchew, dynia, papryka, pomidor, batat, jak również mango, morela, brzoskwinia, nektarynka, papaja, marakuja, śliwa, owoce jagodowe (w tym truskawki), jarzębina, owoc dzikiej róży,
warzywa i owoce ciemnozielone – zawierające naturalne związki, m.in. flawonoidy stanowiące skuteczną ochronę przeciw efektom fotostarzenia się skóry. Warto zadbać
o obecność w codziennej diecie – brokułów, brukselki, jarmużu, cykorii, zielonej papryki, cukinii, selera naciowego, natki pietruszki, szczypiorku, awokado, winogron,
płyny – przede wszystkim wodę, którą w znacznych ilościach organizm traci
w momencie przegrzewania. Właściwe nawodnienie to podstawa pięknej skóry, zalecane są również delikatne herbatki ziołowe oraz owocowe, wyciskane soki
i smoothie,
tłuszcze – zwłaszcza jedno i wielonienasycone w postaci oliw, olejów, pestek, nasion,
czy dobrych jakościowo ryb gwarantują głębokie nawilżenie i sprężystość skóry.
Okres letni to nie tylko czas lekkich ubrań, ale i lekkostrawnej, nieobciążającej organizmu diety – opartej na zupach, koktajlach, musach, leguminach, sałatkach.
To właśnie latem (jeśli nie cały rok) organizm powinien mieć wakacje od posiłków ciężko przyswajalnych (smażonych w głębokim tłuszczu, dań fast food), wyrobów wysokoprzetworzonych, wysokosłodzonych, czy barwionych napojów.